1. آب سیاه

2. آب مروارید

گلوکوم یا آب سیاه چیست?

what-is-glaucoma: گلوکوم یا آب سیاه بیماری است که به عصب بینایی چشم آسیب می زند. گلوکوم یا آب سیاه یکی از بیماری های چشم است که ممکن است منجر به از دست دادن بینایی گردد. این بیماری زمانی اتفاق می افتد که مایع زلالیه در اتاقک قدامی چشم تجمع می یابد. این مایع اضافی فشار داخل چشم را بالا برده و به عصب بینایی آسیب می رساند.

مایع زلالیه مسئول تغذیه و سالم نگه داشتن چشم است. این مایع پس از ترشح و گردش در داخل کره چشم، از طریق زاویه چشم و مجاری خارج کننده، که در قسمت جلوی چشم (محل تلاقی قرنیه و عنبیه) قرار دارند، تخلیه می شود.

در افراد مبتلا به گلوکوم ، محل زه کشی در چشم مسدود شده و مایع داخل چشم نمی تواند از چشم خارج شود. بنابراین، مرتبا مایع تولید شده تجمع یافته و باعث می شود فشار داخل کره چشم افزایش یابد. 

گلوکوم یکی از علل کوری در افراد بالای 60 سال است. نکته حائز اهمیت این است که کوری ناشی از گلوکوم با تشخیص و درمان زودرس بیماری، قابل پیشگیری است.

درمان آب سیاه:

گلوکوم را می توان با قطره های چشمی ، قرص ، جراحی لیزری ، جراحی چشم و یا ترکیبی از این روش ها درمان کرد.هدف از درمان این است که با پایین آوردن فشار چشم، ازآسیب بیشتر عصب بینایی و از دست رفتن دید جلوگیری کنیم.

چه زمانی جراحی آب سیاه لازم است ؟

بر اساس نوع آب سیاه ممکن است برنامه های درمانی متفاوتی در نظر گرفته شود. انتخاب های غیر جراحی شامل قطره های چشمی و یا قرصهای خوراکی می باشد.

آب سیاه در بیشتر بیماران با یک یا دو قطره کنترل می شود. اما عده ای ممکن است برای کاهش فشار چشمی به حد بی خطر بوسیله بیشتر کردن خروج مایع، به جراحی نیاز داشته باشند. 

گاهی جراحی نیاز به داروها (قطره) را کاهش می دهد. بهرحال ممکن است پس از جراحی نیاز به استفاده از قطره ها باشد. جراحی زمانی استفاده می شود که آب سیاه پیشرفته باشد ، به عصب بینایی آسیب وارد شده و فشار چشم در حال بالا رفتن باشد.

 آب مروارید یا کاتاراکت Cataract چیست؟   

آب مرواريد يا کاتاراکت به کدورت عدسي طبيعي چشم که در پشت عنبيه و مردمک قرار دارد، گفته مي شود. عدسي يا لنز چشم؛ مثل لنز دوربين عکاسي کار مي کند و نور را بر روي پرده شبکيه چشم که در عقب چشم قرار دارد، متمرکز مي کند. همچنين عسي چشم طوري نور را متمرکز مي کند که هم اشياء دور و هم اشياء نزديک روي شبکيه بيفتد؛ در نتيجه انسان هم دور و هم نزديک را واضح مي بيند. اين پديده را " تطابق" مي گويند.

آب مروارید یا کاتاراکت cataract عدسي عمدتا از آب و پروتئين ساخته شده است. پروتئين ها به طرز ظريفي قرار گرفته اند که باعث شفافيت عدسي مي شود و در نتيجه نور از لابلاي آنها عبور مي کند. اما با پيشرفت سن؛ بعضي از اين پروتئين ها تغيير ماهيت داده و بهم چسبيده و باعث کدر شدن بعضي از نواحي کوچک درعدسي مي شوند. اين پديده "کاتاراکت يا آب مرواريد" ناميده مي شود و با گذشت زمان اين نواحي بزرگتر شده و باعث کاهش بينائي مي شود.

در مراحل اوليه كه تنها بخش كوچكي از عدسي كدر شده است، شايد آب مرواريد مشكلي ايجاد نكند، اما در بيشتر مواقع اين روند ادامه مي يابد و بخش بزرگي از عدسي كدر مي شود و بينايي را مختل مي سازد. 

سرعت پيشرفت آب مرواريد در بين افراد مختلف متفاوت است ، آب مرواريد ناشي از افزايش سن به تدريج در طي چند سال پيشرفت مي نمايد.

آب مرواريد در افراد جوان و افراد ديابتي ممكن است به سرعت در طي چند ماه پيشرفت نمايد ولي سرعت پيشرفت آب مرواريد در هر فرد را نمي توان دقيقا پيشگويي كرد.                                  

درمان آب مروارید یا کاتاراکت:

آب مرواريد زماني نياز به جراحي دارد كه اختلال بينايي، انجام فعاليت هاي شغلي يا روزمره مانند رانندگي، مطالعه و تماشاي تلويزيون را مختل كند و نيازي به رسيدن آب مرواريد نيست.

در عمل آب مرواريد به روش خارج کپسولي با برش کوچک؛ از برش حدود 3 ميلي متري براي خارج کردن محتويات عدسي استفاده مي شود. به اين معني که هسته عدسي در داخل چشم خرد شده و سپس از طريق ساکشن از چشم خارج مي شود.

اين روش خود به دو نوع است:

تکنيک فيکو امولسيفيکيشن: که براي خرد کردن هسته عدسي از انرژي" ماوراء صوت (اولتراسوند)" کمک مي گيرد. 

تکنيک فيکو ليزر: که براي خرد کردن هسته عدسي از انرژي "ليزر"   کمک مي گيرد.

در ايران نيز تقريبا در صد در صد موارد از روش" فيکوامولسيفيکيشن اولتراسوند" ( اصطلاحا به آن "فيکو" مي گويند) استفاده مي شود؛ ولي از آن جائي که در تصور عموم، ليزر دقت بالايي دارد، اين روش بنام روش ليزري مطرح مي شود

اگر هر دو چشم به آب مرواريد مبتلا باشد پزشك آنها را در يك زمان جراحي نمي كند. هر چشم بايد به طور جداگانه تحت عمل جراحي قرار گيرد.

 استرابیسم یا لوچی:

استرابيسم یا لوچی ، نوعي مشكل چشمي است كه در آن چشم ها وضعيت ناهمگوني نسبت به يكديگر داشته و نگاه آنها به جهات مختلف است. اين ناهمگوني ممكن است واضح بوده و يا آنكه صرفاً بعضي اوقات وجود داشته باشد.
استرابيسم در ميان اطفال شايع تر است و در بین حدود 4% از كودكان ديده مي¬شود ولي ممكن است زمان بروز آن در سنين بالاتر نيز باشد.
در واقع اصلي ترين علامت استرابيسم، چشمي است كه در جاي خود قرار ندارد. اينكه كدام عضلات تحت عمل جراحي قرار گيرند بستگي به جهت چرخش چشم دارد.

گاهي اوقات لازم است هر دو چشم تحت عمل جراحي قرار گيرد. در جراحي استرابيسم برشي كوچك در بافت پوشاننده چشم ایجاد می شود كه به چشم پزشك امكان مي دهد تا به عضلات زيرين اين بافت دسترسي پيدا كند.
درمان استرابيسم ممكن است بدون جراحي و با استفاده از قطره¬هاي چشمي، تمرينات چشمي و يا عينك انجام گيرد.
در صورتيكه درمان جراحي لازم باشد، هرقدر در سنين پايين تري انجام شود شانس تامين ديد دو چشمي بيشتر خواهد بود.در حقیقت هدف از انجام جراحی استرابيسم، حفظ ديد، مستقيم كردن چشم ها و بازگرداندن ديد دو چشمي است.